هر فرد ممکن است در بدن خود تعدادی خال پوستی مشاهده کند. شناختن انواع خال پوستی و درمان آن می‌تواند به جلوگیری از ابتلا به سرطان پوستی و داشتن پوست سالم کمک کند.
خال پوستی انواع مختلفی دارد که می‌توان آن را به سه دسته کلی طبقه‌بندی کرد: خال معمولی، خال دیسپلاستیک و خال سرطانی.
یک خال معمولی توده‌ای روی پوست است که در اثر تجمع خوشه سلول‌های رنگ‌دانه به نام ملانوسیت‌ها ایجاد می‌شود. اغلب افراد بالغ بین ۱۰ تا ۴۰ خال معمولی دارند. در اغلب موارد تا ۴۰ سالگی خال‌های جدیدی روی بدن ایجاد می‌شود. اما در سنین بالاتر خال‌ها به تدریج محو می‌شوند.
عمدتا یک خال معمولی کمتر از پنج میلی‌متر ضخامت دارد. معمولا به شکل گرد و یا بیضی است و سطح نرم با لبه‌های مشخص دارد و اغلب گنبدی شکل است. اگرچه خال‌های معمولی سرطانی نیستند اما گاهی ممکن است یک خال معمولی به خال‌های سرطانی یا ملانوما تبدیل شود. افرادی که تعداد خال‌های معمولی بدن‌شان بیش از پنجاه تا است، بیشتر در خطر ابتلا به ملانوما یا سرطان پوست بدخیم قرار دارند.
درصورت مشاهده تغییرات در خال معمولی، فرد باید فورا به پزشک مراجعه کند تا علت آن بررسی شود. این تغییرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تغییر سایز، شکل و ارتفاع خال
- تغییر رنگ خال یا چند رنگی آن
- خشک شدن یا پوسته پوسته شدن سطح خال
- احساس خارش در سطح خال
- خونریزی و یا ترشح مایع از خال
- وجود حاشیه‌های نامنظم خال
- قطر بیش از ۵ میلی‌متر خال
خال دیسپلاستیک نوع دیگری از انواع خال پوستی است که ظاهری متفاوت از خال‌های معمولی دارد. این خال معمولا بیش از ۵ میلی‌متر ضخامت دارد و می‌تواند طیفی از رنگ‌ها از صورتی تا تیره را داشته باشد. خال دیسپلاستیک معمولا لبه‌های منظمی دارد که در پوست اطراف محو می‌شود و معمولا مسطح و فلس مانند است.
ممکن است خال دیسپلاستیک به خال‌های سرطانی یا ملانوما تبدیل شود اما اغلب این اتفاق رخ نمی‌دهد و این خال‌ها در طول زمان پایدار و بدون تغییر باقی می‌مانند. اما در صورت مشاهده هرگونه تغییر در خال دیسپلاستیک فرد باید به پزشک مراجعه کرده و از خطرات احتمالی جلوگیری کند.
افرادی که خال دیسپلاستیک دارند باید بیشتر مراقب پوست خود باشند و از آفتاب سوختگی دور بمانند. برای افرادی با بیش از ۵ خال دیسپلاستیک پزشکان سالانه یا هر دو سال یک بار معاینه انجام می‌دهند زیرا تا حدی ریسک ابتلا به سرطان پوست بدخیم یا ملانوما وجود دارد.
دسته آخر خال‌های ملانوما یا سرطانی هستند. ملانوما نوعی سرطان پوست خطرناک است زیرا می‌تواند به بافت‌های اطراف حمله کرده و به سایر بخش‌های بدن مانند ریه‌ها، کبد، استخوان یا مغز نیز منتشر شود. هر چه ملانوما زودتر تشخیص داده شود و ضایعات سرطانی زودتر برداشته شود، احتمال موفقیت آمیز بودن درمان سرطان پوست بیشتر خواهد بود.
خال‌های سرطانی در طول چند هفته تا چند ماه تغییر می‌کنند. ویژگی‌های زیر علائم اولیه ملانوما را نشان می‌دهد:
- عدم تقارن خال: شکل نیمی از خال با نیمه دیگر متفاوت است.
- مرز نامنظم خال: لبه های خال عمدتا نامنظم است. رنگ‌دانه‌ها ممکن است به پوست اطراف نیز گسترش یابند.
- رنگ غیر نرمال خال: سایه‌های سیاه، قهوه‌ای و قرمز مایل به قهوه‌ای ممکن است وجود داشته باشد. نواحی سفید، خاکستری، قرمز، صورتی یا آبی ممکن است وجود داشته باشد.
- ضخامت خال: تغییر در اندازه و معمولا افزایش سایز در خال‌ها دیده می‌شود. ملانوما می‌تواند کوچک باشد اما در اغلب موارد بیش از ۶ میلی متر ضخامت دارد.
افرادی که هریک از انواع خال پوستی را دارند، در صورت مشاهده موارد مشکوک باید حتما به پزشک مراجعه کنند تا در صورت وجود خطر به سرعت اقدامات لازم صورت گیرد. خال‌های سرطانی گاهی به جراحی، توجه فراوان پزشکی و داروها نیاز دارند. اما در صورت سرطانی نبودن خال، می‌توان به راحتی آن را با انواع روش‌های پزشکی مانند لیزر، میکرونیدلینگ از بین برد و ظاهری زیبا به پوست بخشید.